Tarieven en inkomens van zelfstandigen sinds 2008 met 40% gedaald
De onderkant van de zzp-markt bedreigt ons allemaal. Het zorgt voor dalende inkomens, deflatie en uitholling van de belastinggrondslag. Sinds 2008 zijn inkomens van zelfstandigen gedaald met 40%, iets waar marktplaatsen ook schuld aan hebben.
“Er was eens…”
Er was eens een schildersbedrijf met 40 schilders van alle leeftijden in vaste dienst. Ze waren verzekerd voor ziekte en arbeidsongeschiktheid, en bouwden pensioen op, ook vielen ze onder de Schilders CAO. Bij elkaar kostte dat de het schildersbedrijf zo’n 30 euro per uur. Het inhuren van een schilder bij deze werkgever kwam gemiddeld neer op een tarief van 35 euro. De 5 Euro extra was de vergoeding voor het risico dat de werkgever nam. Toen kwamen de zzp’ers, jonge jongens die het voor minder konden. “Ik ben toch nooit ziek.” En: ‘”Pensioen, dat zie ik later wel.”Deze jongens boden zichzelf goedkoper aan en hielden netto ook nog eens meer over. Zelfstandigen krijgen immers elk jaar een belastingkorting van 7200 euro. En de eerste 5 jaar komt daar nog de startersaftrek van 2100 euro bij.
“En toen de marktplaats…”
Die concurrentie maakte het moeilijk voor het schildersbedrijf. Er zat niks anders op dan ontslag aan te vragen voor de helft van de schilders. Deze gingen op hun beurt aan de slag als zzp’er, tarieven daalden.
Totdat een hippe ondernemer een “coole” website begon met bijbehorende app. Met die website kon vraag en aanbod van schilderwerk en zzp-schilders nog snel bij elkaar worden gebracht. Wel een verschil, de website was geen schildersbedrijf, maar alleen een marktplaats, dus nergens verantwoordelijk voor. Klanten die wilden laten schilderen vonden het prachtig. Lekker goedkoop, dat schilderwerk. Hun welvaart ging omhoog. Althans, dat dachten ze, maar al die zzp-schilders worden natuurlijk toch een keer ziek en een aantal arbeidsongeschikt. En stoppen met werken doen ze allemaal een keer. Hun zorg, bijstand, AOW, moet wel gewoon betaald worden. Evenals hun huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, en al de andere toeslagen. Maar ze betalen er zelf niet of nauwelijks aan mee. Dus voor de rest van de burgers moeten de belastingtarieven omhoog. In dit voorbeeld zijn het nog de schilders, maar straks ook de taxichauffeurs, de vrachtwagenchauffeurs, de buschauffeurs, de schoonmakers, de verpleegkundigen, de thuiszorgers, de tegelzetters, de stukadoors, de loodgieters, de stratenmakers. En al die mensen verliezen inkomen, zien hun schulden stijgen, verliezen koopkracht en raken hun sociale vangnet kwijt. En zo leidt flexibilisering ook tot deflatie.
“The winner takes all”
En de marktplaatsen vaarden er wel bij. Eenmaal een positie verworven werden het natuurlijke monopolies. The winner takes all. De een na de ander ging voor miljarden naar de beurs. “Dit is een mooi businessmodel, bij dit model betaalt de overheid en nog mooier, omdat we marktplaats zijn, hoeven we ons niet te houden aan vergunningen, veiligheidsregels, opleidingen, onze partners allemaal zelf”. Privatizing profits and socializing losses. Schitterend hoor, die economische dynamiek. In de 19de eeuw hadden we dit mooie dynamische model ook. De opkomst van de vakbonden, het stakingsrecht, ontslagbescherming, collectieve arbeidscontracten maakten daar een eind aan. En dat luidde de grootste periode in van economische groei aller tijden.
“Iets om over na te denken…”
Hoogste tijd voor betere afspraken aan de onderkant van de zzp-markt. Verminder de subsidiering van zelfstandigen, want daar profiteert niet de zzp’er van, maar hun opdrachtgever. En de marktplaatsen natuurlijk. Sinds 2008 zijn de tarieven en inkomens van zelfstandigen met 40% gedaald.
Iets om over na te denken. Ruimte bieden aan economische dynamiek en nieuwe technologie is uiteraard goed, maar collectieve arrangementen zijn niet allemaal slecht en eerlijke concurrentie betekent ook gelijke regels en fiscale behandeling voor eenieder.
Bron: Follow the Money
