Laat de zorg op een verantwoorde manier flexibiliseren
De positieve bijdrage van eenieder aan onze samenleving is waardevol maar als er één groep is die mijn respect en dankbaarheid heeft, dan is het wel die van de wijkverpleegkundigen. Hun liefde voor het vak en inzet voor de medemens staan buiten kijf. Geen enkele verpleegkundige wordt overbetaald voor wat ze doen en nog nooit heeft er één om een bonus gevraagd. We moeten ze waarderen en respecteren om hun professionaliteit en vooral ook een goede rechtspositie geven.
Veel wijkverpleegkundigen werden (en worden) door zorgorganisaties ingezet als zzp’er. Deze zorgorganisaties werken niet als een bemiddelingsbureau voor zelfstandigen maar hun werkwijze werd (en wordt) door de Belastingdienst beoordeeld als uitzending/detachering. De Belastingdienst gaat er dus van uit dat er sprake is van een uitzendovereenkomst en daarom kan de wijkverpleegkundige zijn of haar VAR kwijtraken. Ook het onlangs gesloten convenant met het Ministerie van Volksgezondheid en de Belastingdienst sluit dit risico niet uit. De werksituatie en het ondernemerschap moeten nog steeds aan de eisen van de VAR voldoen want de Modelovereenkomst van Opdracht ontslaat de contractpartijen niet van die plichten. De zorgorganisaties zullen hun werkmethoden moeten veranderen als ze met zzp’ers willen blijven werken en echt zuiver moeten gaan bemiddelen tussen de cliënt en de zorg verlenende zzp’er. Alleen op die manier kan de zzp’er de verschillende zorgbehoeftigen als zijn of haar cliënten beschouwen en is de wijkverpleegkundige verantwoordelijk voor de zorgrelatie met deze cliënten.
Wanneer de wet strikt gehandhaafd zou worden dan zouden veel van de zzp’ers in de zorg die nu worden ingezet door de zorgorganisaties schijnzelfstandig zijn en hierdoor ten onrechte minder belasting en geen sociale premies betalen. Hierdoor hebben deze wijkverpleegkundigen overigens ook geen recht op WW bij werkloosheid of recht op WIA bij arbeidsongeschiktheid of doorbetaling bij ziekte. Voor een dergelijke verzekering moeten ze zelf zorgen. Daarnaast betalen hun opdrachtgevers cq. werkgevers geen werkgeverspremies en zijn daarmee weliswaar goedkoper uit maar dan wel ten kosten van de zekerheden van de verpleegkundigen.
Dat verpleegkundigen ook als zelfstandigen hun diensten kunnen aanbieden is een goed idee want ook zij moeten zich als vakmensen vrij kunnen vestigen. Maar dan zou ik wel voor de goede rechtsvorm kiezen en ervoor zorgen dat ze goed verzekerd zijn. Het zou toch te gek zijn als we onze ouderen en zieken thuis laten verplegen door vakmensen die dan zelf vervolgens slecht verzekerd zijn en niet participeren in ons sociaal stelsel? Dat is toch niet het Nederland dat ons voor ogen staat?
Wanneer de zorgorganisaties niet willen of kunnen veranderen naar zuivere bemiddeling dan zouden ze ervoor moeten zorgen dat de wijkverpleegkundige vanuit een andere rechtsvorm gaat werken. Dat kan natuurlijk met een dienstverband, direct of met een uitzendovereenkomst. Maar ook als zelfstandige vanuit de DUBV waarbij geen VAR nodig is (zie www.hetzorggilde.nl). In beide situaties zijn de vakmensen verzekerd tegen ziekte, arbeidsongeschiktheid en werkloosheid.
Indien onze wijkverpleegkundige een fatsoenlijk uurtarief mogen factureren zodat de sociale premies gewoon voldaan kunnen worden, kunnen zorgorganisaties alsnog op een verantwoorde manier flexibiliseren en ten opzichte van vaste dienstverbanden flink op de arbeidskosten besparen. Zonder dat dit ten koste gaat van een goede rechtspositie voor de verpleegkundigen. Waarom krijgen onze wijkverpleegkundigen geen eerlijke en goede voorlichting? In plaats van het publieke gevecht met de Belastingdienst aan te gaan, zou de sector beter moeten zoeken naar een positie voor de wijkverpleegkundigen die maatschappelijk en fiscaal/juridisch deugt. Daarmee is onze wijkzorg pas echt geholpen en wordt er op een verantwoorde wijze bespaard.
Vorige week, 19 februari, stuurde Eric Wiebes, staatssecretaris van Financiën, een brief naar de Tweede Kamer waarin hij de vragen beantwoordt met betrekking tot de veranderingen van de VAR en de invoering van de BGL. Daaruit blijkt dat de regering nog steeds op de koers ligt om de opdrachtgever mede verantwoordelijk te maken voor de juistheid van de VAR/BGL en dat de Belastingdienst beter in staat gesteld zal worden om op schijnzelfstandigheid te controleren. Dat zou betekenen dat niet alleen de zorgorganisaties maar alle tussenbureau’s en brokers van zzp’ers hun werkmethoden zullen moeten evalueren. Ze zullen zich moeten gaan richten op de bemiddeling van zzp’ers zodat de zzp’ers vervolgens zelf een overeenkomst met de opdrachtgevers kunnen sluiten. Indien de tussenpartij een Overeenkomst van Opdracht met de zzp’er sluit, zal dit door de Belastingdienst als een uitzendovereenkomst worden gezien en de tussenpartij als werkgever. Het detacheren van zzp’ers is immers wettelijk onmogelijk. Voor detachering is tenslotte altijd een arbeidsovereenkomst nodig.
