Genoeg uren vinden in een dag om alle goede dingen die je wilt doen, te realiseren is onmogelijk. Dat weet iedere zzp’er, freelancer en zelfstandig ondernemer. Toch blijkt dat bijna iedereen “ja” zegt tegen mooie, nieuwe aanvragen of opdrachten Misschien omdat je van nature optimistisch bent, of gewoon omdat je een hekel hebt anderen teleur te stellen. Maar wat als je hierdoor gezondheidsproblemen krijgt, je geloofwaardigheid en effectiviteit op het spel zet, omdat je te vaak “ja” zegt en niet kunt leveren wat je hebt beloofd? Naast te vaak “ja” zeggen, is “nee” ook moeilijk. De neiging naar het vermijden van een definitief antwoord of het omzeilen van een rechtstreeks “nee” is voor veel zzp’ers de enige oplossing. Ook deze benadering kan leiden tot moeilijke situaties, met als gevolg: schuldgevoel.
Een succesvolle zzp’er of freelancer moet verantwoordelijk zijn voor al zijn verplichtingen en dus verwachtingen goed beheren om ze ook mogelijk te maken. Tips kunnen helpen “nee” te zeggen zonder beschadiging van de huidige zakelijke relaties of toekomstige kansen.
Tip 1. Vastgestelde grenzen zichtbaar voor iedereen
Laat klanten en opdrachtgevers weten wat je prioriteiten en grenzen zijn. Niet voortdurend breken met je eigen regels over wanneer je beschikbaar bent en of verzoeken aanvaardbaar zijn. Je acties moet overeenkomen met je woorden, dus niet “ja”zeggen wanneer je “nee” bedoelt.
Tip 2. Vraag naar tijd om je agenda te controleren, te checken
Het is een aanvaardbare zakelijke, praktische manier van werken eerst je schema’s en agenda te bekijken. Ook overleggen met andere, al ingeplande opdrachtgevers, voor het geven van een definitief antwoord, is slim. Niet reageren met een snel “ja” dat je niet kan leveren, of een snel antwoord welke een relatie zal ruïneren. In alle gevallen is het belangrijk je te committeren aan een datum of tijd voor een definitief “ja” of “nee”.
Tip 3. Geloof je eerste instinct
Erken dat je hersenen en je lichaam informatie aan je geven, die nauwkeuriger is dan een optimistische emotionele reactie, of een negatieve reactie na een lange dag. Haal diep adem, maakt je gedachte helder zonder invloed van externe afleiding, en analyseren je gevoel, instinct, voordat je enige antwoord verstrekt.
Tip 4. Zet de “voors” en “tegens” op een rij
Het hardop uitspreken van jouw overwegingen zal je helpen duidelijk te maken wat de volledige consequenties zijn van ofwel een “ja” of een “nee” antwoord en het te begrijpen. Iedere “ja” antwoord verhoogt de werklast, en elk “nee’ antwoord kan je een kans ontnemen die je nodig hebt. Door het met jezelf te ‘bespreken’ koopt je ook weer tijd.
Tip 5. Ontdek de mogelijkheid van wederzijdse voordeel
Dit zal helpen de opdrachtgever te laten begrijpen wat de impact van zijn verzoek is, en mogelijk laten heroverwegen. In sommige gevallen kan het je zelfs nog meer winst, profijt leveren. Iedere “ja” moet een “win-win”propositie zijn, net als een strategisch partnerships, waar enorme groei kan ontstaan voor beide partijen, ondanks het vele werk.
Tip 6. Bespreek je beperkingen voordat je “nee” zegt
Een afwijzing zonder context impliceert een onredelijk verzoek of een probleem met de opdrachtgever. De opdrachtgever weet niets van jouw budget beperkingen, de huidige werklast of concurrentiedruk. In deze context kun je ook een bemoedigende uitspraak over toekomstige opdrachten te maken.
Tip 7. Zeg “ja” tegen de persoon en “nee” tegen de opdracht
Zorg ervoor dat de opdrachtgever begrijpt hoe positief je je voelt ten opzichte van hen, ondanks het feit dat je de gevraagde opdracht niet kan onderbrengen binnen de huidige werklast, strategie of andere grens. Opdrachtgevers blijven dan minder achter met het idee dat de afwijzing een persoonlijke belediging is.
Tip 8. Sandwich “nee” tussen twee positieven
Maak je antwoord beter verteerbaar met een positieve verklaring. Bijvoorbeeld, als je partner je vraagt om een conferentie bij te wonen, maar je moet daarmee deadlines in gevaar brengen, leg deze verplichtingen dan uit, eerste “ja”, hoe deze je insluiten, “nee”, en eindigen de uitleg met het bevestigen van jouw focus op een “on-time” product, tweede “ja”.
Tip 9. Uitstellen van de beslissing naar een beter tijdstip
Vraag naar de mogelijkheid om de opdracht te bespreken zodat je de opdrachtgever de volledige aandacht kan geven. Wanneer je bezig bent in de normale chaos van de dag, kunnen beide partijen gemakkelijk verkeerd worden geïnterpreteerd. Besteed hierbij wel aandacht aan lichaamstaal en toon, die vaak al aangeven of een negatieve reactie moeilijker te ontvangen is door de opdrachtgever.
Tip 10. Zorg ervoor dat je woorden niet defensief zijn, maar duidelijk
Niemand wint erbij wanneer een opdrachtgever je zacht uitgesproken “nee” als een “ja” of een “misschien” interpreteert. Een lange, gedetailleerde verklaring wordt meestal gelezen als defensief of confronterend. Het antwoord moet sterk en niet-emotioneel zijn. Gewoon duidelijk “nee” zeggen en lachen als je het zegt.
