Gedrag is razend interessant
Als trainer/coach is het mijn taak een gedragsverandering teweeg te brengen bij mensen. Dit houdt in: effectief gedrag zo houden en gedrag dat niet effectief is, aanpassen aan waar de situatie om vraagt. Eén ding hoor ik de laatste tijd steeds vaker. Mensen blijven graag authentiek. Of ze willen authentieker worden.
Maar wat is authenticiteit eigenlijk?
Bestaat het als zodanig (vrij naar van Kooten en de Bie)? Ik vind van niet.
Als iemand authentiek, dus van zichzelf, een rotzak is, is het dan belangrijker dat hij authentiek blijft, of dat hij zijn gedrag aanpast naar iets wat sociaal wenselijker is? Als iemand zijn lege flessen whisky op jouw stoep kapot laat vallen (in Amsterdam had ik een bovenbuurman die dat deed) en daardoor ruzie krijgt met die buren, is zijn gedrag dan oké omdat hij authentiek is? Of moeten we zo iemand ‘helpen’ om zijn gedrag aan te passen? Ik denk het laatste.
De ingang voor de verandering bij de aso is de ‘winst’ die er te behalen valt uit de nieuwe situatie. Wél vrienden zijn met de buren. Wél uitgenodigd worden voor de buurtbbq en iemand die je planten water geeft als je op vakantie bent.
Toch is het ene ‘authentieke’ soms beter dan het andere
De effectiviteit van ons gedrag wordt namelijk bepaald door de omgeving waar we ons in bevinden. Waar schreeuwen tegen je huisgenoten bijvoorbeeld onacceptabel is, is schreeuwen in het geval van een brand bijvoorbeeld wél handig.
Gisteravond keek ik naar First Dates op tv. Er was een junior accountmanager die zei: “ik ouwehoer teveel en dat is niet handig als je gaat daten.”
We komen er gaandeweg achter in welke situaties ons gedrag handig is en in welke niet
Helaas is het zo dat we onszelf niet altijd goed kunnen waarnemen. En daarom is het moeilijk om kennis over onszelf en ons gedrag te achterhalen (zoals: teveel ouwehoeren). Anderen kunnen en moeten ons daar dan op wijzen.
We hoeven natuurlijk niet naar anderen te luisteren – tenzij we beter willen worden in wat we doen
Als je beter wilt worden in iets, of dat nou sales is of daten, dan is het handig als iemand je aanwijzingen geeft over je gedrag, over de dingen die je zelf (nog) niet weet. Het Johari-venster, voor degenen die het model kennen.
Een ander neemt jou bijna altijd beter waar dan jij zelf
In mijn trainingen vraag ik vaak of de deelnemers mee willen helpen met feedback geven als we rollenspellen doen.Wat er meestal gebeurt, is dat ze benoemen wat er niet goed ging bij degene die het rollenspel doet.
Ze zeggen dan bijvoorbeeld: “hij/zij luistert niet goed.” Dat is feed-back: terugkijken op het verleden. Wat eigenlijk veel zinniger is, is de zogenaamde feed-forward.
Feed-forward helpt je verder in vergelijkbare situaties in de toekomst
Je krijgt namelijk een tip over hoe je nog effectiever kunt worden in wat je doet.
Die tip zou in dit geval bijvoorbeeld kunnen zijn: “wellicht is het handig om die ander uit te laten praten, vragen te stellen, geïnteresseerd te kijken, en te knikken bij de antwoorden EN door te vragen op specifieke punten.” Een hele mond vol en qua feed-forward mag het nog concreter maar je begrijpt het idee.
Wil je ‘authentiek’ zijn, verander dan niets aan jezelf
Maar wil je daadwerkelijk de beste versie worden van jezelf (Nietzsche), vraag dan aan je omgeving om feed-forward.
Waar zou jij vandaag feed-forward op willen hebben?
