Het ondernemersvertrouwen is aan het begin van het derde kwartaal van 2020 sterk toegenomen tot -19,3, tegen -37,2 in het vorige kwartaal. In de detailhandel zijn ondernemers overwegend positief gestemd, terwijl horecaondernemers nog altijd erg pessimistisch zijn over hun situatie. Ook in de bedrijfsresultaten van het afgelopen halfjaar zijn grote verschillen te zien tussen de bedrijfstakken. Ruim driekwart van de horecabedrijven meldt een verlies. Daarnaast geeft 43 procent van de niet-financiële bedrijven aan investeringen uit te stellen, stil te zetten of zelfs te schrappen als gevolg van de coronacrisis. Dit melden het CBS, KVK, het Economisch Instituut voor de Bouw, MKB-Nederland en VNO-NCW op basis van de Conjunctuurenquête Nederland. De gegevens voor dit onderzoek zijn verzameld in juli 2020.
Het ondernemersvertrouwen is de stemmingsindicator van niet-financiële bedrijven met minimaal 5 werkzame personen. Het vertrouwen bereikte in het tweede kwartaal van 2020 door de coronacrisis het dieptepunt sinds de start van de meting eind 2008. In het derde kwartaal is het vertrouwen hersteld tot een niveau van -19,3, maar is nog altijd historisch laag. Wel is de toename van 17,9 de grootste ooit gemeten.
Pessimisme blijft, maar neemt af
In elke bedrijfstak is het ondernemersvertrouwen ten opzichte van het vorige kwartaal toegenomen. Op de detailhandel na blijft het sentiment echter nog steeds negatief. Het vertrouwen is het sterkst toegenomen bij de autohandel en –reparatie, en wel met 38 punten. Sterk verbeterde omzetverwachtingen liggen hieraan ten grondslag. Ook in de horeca is de stemmingsindicator sterk verbeterd (+32) , maar zijn ondernemers nog altijd het meest negatief. Per saldo noteerde 90 procent van de ondernemers in deze bedrijfstak een omzetdaling in het tweede kwartaal ten opzichte van een kwartaal eerder. Een positieve uitzondering is de detailhandel, waar het vertrouwenscijfer op +4,5 uitkomt. Dit is de enige bedrijfstak waar de positief gestemde ondernemer de overhand heeft. De grootste bijdrage hieraan levert de omzetverwachting. Per saldo verwacht 16,1 procent van de ondernemers in de detailhandel een omzetstijging.
Rode cijfers voor ondernemers in horeca en sector cultuur, sport en recreatie
Bijna de helft van de ondernemers heeft het eerste halfjaar van 2020 afgesloten met winst. 27 procent van de ondernemers noteert een negatief bedrijfsresultaat en 18 procent geeft aan geen noemenswaardige winst of verlies gemaakt te hebben. Ruim 41 procent van de bedrijven met 5 tot 20 werkzame personen geeft aan winst gemaakt te hebben. Bij grotere bedrijven ligt dit percentage hoger.
In de horeca en de sector cultuur, sport en recreatie zijn veel ondernemers door de coronacrisis in de rode cijfers beland. Door de maatregelen tegen het coronavirus viel een groot deel van de omzet bij deze bedrijven weg. Van de ondernemers in de cultuur, sport en recreatie noteerde slechts 4 procent een positief bedrijfsresultaat in het eerste halfjaar en zag 78 procent de cijfers in het rood lopen. In de horeca schreef 7 procent van de ondernemers zwarte cijfers en leed 77 procent verlies. Deze bedrijven kunnen gebruik maken van tijdelijke financiële regelingen van de overheid om de pijn te verzachten.
In de bouw zijn de meeste bedrijven winstgevend geweest in het eerste halfjaar. Door de lange doorlooptijden in de bouw kan deze sector pas later in de conjunctuurcyclus te maken krijgen met de effecten van een crisis.
Coronacrisis zorgt bij veel bedrijven voor vertraging investeringen
De coronacrisis heeft grote invloed op de investeringen bij een deel van de bedrijven. Ruim 43 procent van de ondernemers geeft aan dat geplande investeringen langzamer doorgevoerd of gestart zijn, stil liggen of geheel geschrapt zijn. Ook is er een groep ondernemers (11 procent) die investeringen sneller doorvoeren, eerder starten of die ongepland zijn gaan investeren. 46 procent van de ondernemers meldt geen effect van de coronacrisis op de investeringen, of had überhaupt geen investeringen gepland.
