De Belastingdienst maakt het noch leuker, noch gemakkelijker.
In mijn vorige bijdrage schreef ik dat de overheid wel genoodzaakt is om de handhaving rond de schijnzelfstandigheid van veel zzp’ers aan te scherpen. Intussen liggen er wetsvoorstellen bij de tweede kamer. De VAR wordt BGL (beschikking geen loonheffingen ). In het heel kort houden deze veranderingen de hieronder beschreven punten in.
- De BGL wordt online via een web module bij de Belastingdienst aangevraagd door de zzp’er en die krijgt direct uitsluitsel over de toekenning. Er worden meer vragen gesteld over de zzp’er zelf en over de werkrelatie met de opdrachtgever dan we bij de VAR aanvraag gewend zijn. We weten nog niet precies welke vragen dat zijn maar het zal vooral gaan om het ondernemerschap van de zzp’er en de aanwezigheid van gezag in de werkrelatie. Werkrelaties die volgens het oordeel van de Belastingdienst gekenmerkt worden door schijnzelfstandigheid als gevolg van de aanwezigheid van gezag, zullen geen BGL meer krijgen. In de memorie van toelichting geeft het ministerie allerlei voorbeelden van situaties die de aanwezigheid van gezag zullen aantonen. Op de afgegeven BGL zullen ook de vragen en antwoorden van de zzp’er af te lezen zijn.
- De opdrachtgever dient een BGL administratie bij te houden en te controleren of de werkelijke situatie overeenkomt met de opgegeven informatie door de zzp’er op de BGL. Indien de opdrachtgever de BGL accepteert, verklaart hij zich direct ook akkoord met de inhoud en de antwoorden die de zzp’er met betrekking tot de werksituatie heeft gegeven. Bij eventuele controle is de opdrachtgever dus ook aansprakelijk als de feitelijke situatie afwijkt van de omschrijving op de BGL. De BGL kan voor meerdere opdrachten worden gebruikt. Alleen als de aard van de werkzaamheden en/of de aard van de werkrelatie wijzigt, dient een nieuwe BGL te worden aangevraagd.
- Het risico voor opdrachtgevers op naheffingen en boetes wegens schijnzelfstandigheid neemt dus toe. Een goede VAR administratie alleen werkt dan niet meer. Natuurlijk kunnen opdrachtgevers deze risico’s afwenden door te werken met een bemiddelaar of broker maar voor deze tussenpartijen zullen de risico’s vervolgens wel veel groter worden en bij een eventueel faillissement van zo’n broker, kan de eind-opdrachtgever het risico op ketenaansprakelijkheid niet afwenden. Er is dus alle aanleiding voor zzp’ers, voor brokers en voor opdrachtgevers om hun werkmethodes te screenen. We zullen de grootste flexibele schil die we in Nederland hebben opnieuw moeten inrichten of het risico op controle door de Belastingdienst voor lief nemen. Denk er dan wel aan dat de staat jaarlijks zo’n 3 miljard misloopt en dat is voor een land dat haar belastingstelsel wil herzien en eigenlijk toch uit is bezuinigd, heel veel geld. Bovendien heeft de fiscus intussen meer dan 1000 controleurs in de materie opgeleid.
We wisten al dat de Belastingdienst de ambitie niet had om het leuker te maken maar nu weten we ook zeker dat ze tevens de aanvechting weerstaan om het gemakkelijker te maken. Waarom doen ze nu zo moeilijk? Is dat typisch Nederland? Waarom moeten ze ons hebben? Begrijpelijke en nutteloze vragen die ik toch zal proberen te beantwoorden.
De Belastingdienst dient hiermee het algemeen belang en dat gaat voor op het belang van de schijnzelfstandigen en hun opdrachtgevers. Dat algemeen belang vraagt er immers om dat de hele beroepsbevolking meebetaalt aan ons sociaal stelsel en loonbelasting afdraagt. Individuen willen die plicht graag proberen te ontlopen maar de fiscus is ervoor om ze daarbij de pas af te snijden. Daar is het hele principe op gebaseerd en daar hoort niet bij dat er naar de voorkeur of opinie van de individuele belastingplichtige wordt gevraagd. Je kunt eenvoudigweg niet onder de plicht uit door af te zien van het recht op een uitkering. Door de groei van het aantal schijnzelfstandige zzp’ers, dragen intussen honderdduizenden werkenden niet of onvoldoende bij aan ons sociale stelsel en daarmee wordt de financierbaarheid en de solidariteit van het stelsel ondermijnd. De overheid moet dus wel ingrijpen. In de Verenigde Staten is de IRS ( Belastingdienst in Amerika ) op een vergelijkbare manier bezig en zit de freelancers ( > 15% van de beroepsbevolking aldaar ) op de hielen om ze aan hun betalingsverplichtingen te laten voldoen. De Europese Unie heeft inmiddels een commissaris aangesteld om de Europese regelgeving aan te passen aan de nieuwe, flexibele werkelijkheid op de arbeidsmarkt. De zelfstandigen in heel Europa krijgen te maken met aangescherpte belastingregels. Het is dus niet typisch Nederlands en de Belastingdienst heeft het niet op de zzp’ers gemunt maar richt zich evenmin op hun belang. Zij richt zich op het algemeen belang.
Als je met een eenmanszaak of een B.V. toch zzp’er wilt blijven, dan zul je de werkrelatie met je opdrachtgevers goed moeten bekijken op gezagselementen en eventueel anders moeten inrichten. Dit kan voor diegene met meerdere ( minimaal drie )opdrachtgevers door de opdrachtovereenkomst juist te formuleren. De opdrachtgever dient hier dan natuurlijk wel mee akkoord te zijn en deze opdrachtgever kan overigens ook een intermediair zijn.
Indien dit niet lukt, kan de zzp’er natuurlijk ook kiezen voor een dienstverband bij de opdrachtgever of intermediair. Daarmee heeft de Belastingdienst tenslotte geen problemen. Maar als je dit zou ervaren als een ongewenst verlies aan zelfstandigheid dan is het ook een optie om te kiezen voor een Declarabele Uren B.V.. Deze rechtsvorm is volledig goedgekeurd door de fiscus en stelt je in staat om onbeperkt en risicoloos voor een opdrachtgever te werken zonder dat je een VAR of BGL nodig hebt. Bovendien loopt je opdrachtgever of intermediair geen enkel risico met deze werkvorm.
Zorg goed voor jezelf en reken niet op de clementie van de belastinginspecteur. Veel succes.
