Je denkt bij jezelf: ik zeg niets en voor je het in de gaten hebt…
Als voormalig Expeditie Robinson-lid blik ik terug op de uitzendingen van afgelopen weken. Elke donderdagavond geniet ik van de beslommeringen die de huidige expeditieleden meemaken. Het zal jullie niet verbazen dat ik na mijn deelname in 2017 een andere kijk op het programma heb gekregen.
Vorige week ergerde ik mezelf mateloos aan de opgave van Aisha. Wat ik grappig vond, is dat zij zichzelf bij Eilandpraat ergerde aan haar eigen optreden en haar impulsieve beslissing om uit het spel te stappen. Afgelopen donderdagavond waren we getuige van de felle strijd tussen Donny en Tony. Donny delfde het onderspit op de eilandraad en net zoals vorige week kreeg het spel een verrassende twist door de opgave van Tony. Wat is dat toch met ons brein dat we veelal reactief reageren op zaken die ons overkomen?
Je kent dat wel, een verhitte discussie en je komt niet op de woorden, je verliest de grip op het gesprek en er komt geen enkel zinnig woord uit je mond. Je baalt van jezelf en een gefrustreerd gevoel gaat met je op de loop. Door je hoofd spoken de woorden “ik zeg niets” en voor je het in de gaten hebt, kraam je iets uit waar je een split-second later van denkt: “Dit was niet zo handig”. Direct neemt trots en koppigheid het over van je ratio en je houdt jezelf krampachtig vast aan de door jou geplaatste woorden. In gedachten maak je van een ogenschijnlijk klein iets een groot probleem en je belandt ongevraagd in een impasse tijdens de discussie.
Het lichaam reageert op deze stressvolle situatie: er ontstaat een hoge mate van alertheid, je zintuigen staan op scherp, de ademhaling gaat sneller en is oppervlakkig. Je schat je eigen kansen in en besluit of je de discussie aangaat of het laat voor wat het is. Jouw uiteindelijke doel is de situatie “overleven”.
Leiderschap tonen
Deze oeroude stressreactie zet ons regelmatig op het verkeerde been. Ik hoor het jezelf nu afvragen: “Hoe kan het dan beter, op welke wijze toon ik dan beter persoonlijk leiderschap?” Het antwoord op deze vraag is eigenlijk simpel en juist daardoor moeilijk om bij stress toe te passen.
Het begint bij het herkennen van je eigen emoties. Hoe je daar vervolgens mee omgaat, maakt het verschil. Wanneer de eigen emotie het wint van de gedachten, ervaart het lichaam dit als stressvol. Op dat moment gaat er letterlijk meer bloed naar de kern van je lijf. Feitelijk wordt er bloed onttrokken bij de randen van je lichaam, denk aan je ledematen, je huid en het bovenste deel van ons brein. Het gevolg? Trillende handen, een bleek gezicht, knikkende knieën, klamme handen, trillende bovenlip en niet uit je woorden komen.
De controle terugwinnen
Mij helpt het vaak om door zelfspraak grip te krijgen. Wanneer ik de klomp in mijn maag herken, zeg ik tegen mezelf; “Herold pak de handrem erbij, laat je niet gek maken”. In plaats van me te laten verleiden tot impulsieve uitspraken, haal ik diep adem en daag ik mijn gedachten uit.
Ik stel mezelf twee vragen: “Is deze gedachte waar en helpt hij mij op dit moment?” Wanneer het antwoord op een van de twee vragen nee is, dwing ik mezelf letterlijk om afstand te nemen van de situatie. Mijn tong slik ik nog net niet in, de woorden liggen op mijn lippen, ik bijt op de binnenkant van mijn wang. Geloof me, het geeft een andere kijk op de situatie en het leidt tot heldere inzichten.
Klinkt eenvoudig, hè? Dat is het helaas niet. Ook ik trap regelmatig in mijn eigen valkuilen. Het gedrag van Aisha en Tony is dus gewoon te verklaren, maar ondanks dit gegeven irriteert het mij mateloos.
Op naar volgende week donderdag…
P.S. Weet welke dingen jij tegen jezelf zegt om controle en grip te houden op diverse situaties.
